01 January 2024 Current Affairs – Oneliners:

• અમદાવાદ નાઈટ ફ્રેંક ઇન્ડિયાના અફોર્ડેબિલિટી ઇન્ડેક્સના અહેવાલ અનુસાર ઘર ખરીદનારાઓ માટે દેશના સૌથી પોસાય તેવા શહેરોમાં પ્રથમ સ્થાને છે.
• આધ્યાત્મિક પ્રવાસન સ્થળ દ્વારકા ખાતે ડૂબેલી દ્વારકા નગરીના દર્શનાર્થે સબમરીનની વ્યવસ્થા શરુ કરવામાં આવી છે.
• ભારતે યુએઈ પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલની ખરીદી માટે પ્રથમવાર રૂપિયામાં ચુકવણી કરી છે.
• ગુજરાત દેશના પેટ્રોકેમિકલ્સ પાવરહાઉસ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે.
• હિના પટેલને પ્રકૃતિના સંરક્ષણના ક્ષેત્રમાં સાહસિક, કુશળ અને ઉત્કૃષ્ટ કાર્ય માટે વનદુર્ગા એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો છે.

• ટાટા મેમોરિયલ હોસ્પિટલ અને એડવાન્સ્ડ સેન્ટર ફોર ટ્રેનિંગ રિસર્ચ એન્ડ એજ્યુકેશન ઇન કેન્સર (ACTREC)ના ડોકટરોએ બેંગલુરુની ઇન્ડિયન ડાયાબિટીસ રિસ્ક સ્કોર લેબ્સના સહયોગથી કેન્સરની પ્રથમ સિરપ પ્રીવેલ (6-મર્કેપ્ટોપ્યુરીન) તૈયાર કરી છે.
• વાયબ્રન્ટ ગુજરાત ગ્લોબલ સમિટ 2024ની થીમ ગેટ વે ટુ ધ ફ્યુચર છે.
• કેન્દ્ર દ્વારા 16મા નાણાપંચના અધ્યક્ષ તરીકે ડૉ. અરવિંદ પનાગરિયાની નિયુક્તિ કરી છે.
• વાઈસ એડમિરલ વી શ્રીનિવાસે ફ્લેગ ઓફિસર કમાન્ડિંગ-ઈન-ચીફ સધર્ન નેવલ કમાન્ડ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યો છે.

01 January 2024 Current Affairs – Important Current Affairs

અફોર્ડેબિલિટી ઈન્ડેક્સ

• તાજેતરમાં રિયલ એસ્ટેટ કન્સલ્ટન્સી ફર્મ નાઈટ ફ્રેન્ક ઈન્ડિયાના અફોર્ડેબિલિટી ઈન્ડેક્સના અહેવાલ મુજબ, અમદાવાદ, પુણે અને કોલકાતા ઘર ખરીદનારાઓ માટે દેશના સૌથી વધુ પોસાય તેવા શહેરો છે, જ્યારે મુંબઈ પછી હૈદરાબાદ સૌથી મોંઘુ શહેર છે.
• અમદાવાદ એફોર્ડેબલ હાઉસિંગ માર્કેટની યાદીમાં ટોચ પર છે અને ઘરો માટે EMI રેશિયો 21 ટકા છે. સરળ શબ્દોમાં આનો અર્થ એ છે કે અમદાવાદમાં સરેરાશ પરિવારે હોમ લોન EMI ચૂકવવા માટે તેની આવકના 21 ટકા ખર્ચ કરવો પડશે.
• 24-24 ટકાના EMI અને આવકના ગુણોત્તર સાથે આગામી સૌથી વધુ પોસાય તેવા હાઉસિંગ બજારો પુણે અને કોલકાતા છે.
• મુંબઈ, દેશના સૌથી મોંઘા રહેણાંક બજાર, 2022 માં 53 ટકાની સરખામણીએ 2023 માં પરવડે તેવા સૂચકાંકમાં 2 ટકાનો સુધારો 51 ટકા થયો હતો.
• હૈદરાબાદ દેશનું બીજું સૌથી મોંઘું રહેણાંક બજાર રહ્યું, 2023 અને 2022 બંને માટે તેનો પોષણક્ષમતા સૂચકાંક 30 ટકા પર યથાવત છે, જ્યારે શહેરમાં ઘરની કિંમતો 2023માં 11 ટકા વધવાની ધારણા છે.
• નેશનલ કેપિટલ રિજન (NCR)માં, આ આંકડો 2022માં 29 ટકાથી ઘટીને 2023માં 27 ટકા થયો છે.

કોલંબો સુરક્ષા કોક્લેવ (CSC)

• તાજેતરમાં ભારતના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (NSA) એ કોલંબો સુરક્ષા કોક્લેવ (CSC) ની છઠ્ઠી NSA બેઠકમાં ભાગ લીધો હતો.
• તે 2011માં ભારત, માલદીવ્સ અને શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (NSA) વચ્ચે ત્રિપક્ષીય બેઠકોમાંથી વિકસિત થયું હતું. ભારત અને માલદીવ વચ્ચે વધતા તણાવને કારણે તે 2014 પછી અટકી ગયું હતું.
• 2020 માં CSC તરીકે તેના પુનરુત્થાન અને પુનઃબ્રાન્ડિંગ પછી, મોરિશિયસને જૂથના સભ્ય તરીકે ઉમેરવામાં આવ્યું હતું.
• CSCના વર્તમાન સભ્યોમાં ભારત, માલદીવ્સ, મોરેશિયસ અને શ્રીલંકાનો સમાવેશ થાય છે, જ્યારે બાંગ્લાદેશ અને સેશેલ્સ બે નિરીક્ષક રાષ્ટ્રો છે.
• કોક્લેવ હેઠળ સહકાર પાંચ સ્તંભો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે – દરિયાઇ સલામતી અને સુરક્ષા, આતંકવાદ અને કટ્ટરવાદનો સામનો કરવો, ટ્રાફિકિંગ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠિત ગુનાનો સામનો કરવો, સાયબર-સુરક્ષા અને જટિલ માળખાકીય સુવિધાઓનું રક્ષણ, અને માનવતાવાદી સહાય અને આપત્તિ રાહત.
• કોલંબો સ્થિત એક કાયમી સચિવાલયની સ્થાપના 2021માં તમામ પ્રવૃત્તિઓનું સંકલન કરવા માટે કરવામાં આવી હતી.

સેન્ટ્રલ વોટર કમિશન (CWC)

• કેરળ રાજ્ય સરકારે તાજેતરમાં કેન્દ્રીય જળ આયોગ સાથેની બેઠકમાં ઇડુક્કી જિલ્લામાં મુલ્લાપેરિયાર ખાતે નવા ડેમના નિર્માણ માટે પગલાં ઝડપી બનાવવા સેન્ટ્રલ વોટર કમિશનને વિનંતી કરી છે.
• સેન્ટ્રલ વોટર કમિશન જળ સંસાધનોના ક્ષેત્રમાં ભારતની એક અગ્રણી તકનીકી સંસ્થા છે.
• તે હાલમાં જલ શક્તિ મંત્રાલય, જળ સંસાધન વિભાગ, નદી વિકાસ અને ગંગા કાયાકલ્પ, ભારત સરકારના સંલગ્ન કાર્યાલય તરીકે કાર્યરત છે.
• સેન્ટ્રલ વોટર કમિશનના કાર્યો: પૂર નિયંત્રણ, સિંચાઈ, નેવિગેશન, પીવાના હેતુઓ જળ સંસાધનોના નિયંત્રણ કરવું.
• મુલ્લાપેરિયાર ડેમ પશ્ચિમ ઘાટની એલચી (કાર્ડેમમ) ની ટેકરીઓ પર સમુદ્ર સપાટીથી 881 મીટરની ઉંચાઈ પર સ્થિત છે.
• આ બંધ મુલ્લાયર અને પેરિયાર નદીઓના સંગમ પર બાંધવામાં આવ્યો છે.

ડૂબેલી દ્વારકા નગરીના દર્શનાર્થે સબમરીનની વ્યવસ્થા

• તાજેતરમાં પ્રખ્યાત આધ્યાત્મિક પ્રવાસન સ્થળ દ્વારકા ખાતે ડૂબેલી દ્વારકા નગરીના દર્શનાર્થે સબમરીનની વ્યવસ્થા શરુ કરવામાં આવી છે.
• હવે દ્વારકાધીશના દર્શનની સાથે દરિયામાં 300 ફૂટ નીચે સબમરીનથી ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની દ્વારકા નગરીના દર્શન થઈ શકશે.
• 30 લોકોની ક્ષમતા ધરાવતી 35 ટન વજનની સબમરીન વાતાનુકૂલિત અને મેડિકલ કીટ ધરાવતી હશે.
• સબમરીનમાં બે સબમરીનર્સ, બે ડાઈવર્સ, એક ગાઈડ અને એક ટેકનિશિયનની સાથે બે હરોળમાં 24 મુસાફરો બેસશે.
• દરેક સીટ પર વિન્ડો વ્યૂ હશે, જેથી 300 ફૂટની ઉંડાઈએ સમુદ્રની કુદરતી સુંદરતા સરળતાથી જોઈ શકાય.
• ઓપરેટિંગ એજન્સી મુસાફરોને ઓક્સિજન માસ્ક, ફેસ માસ્ક અને સ્કુબા ડ્રેસ આપશે. તેમનું ભાડું ટિકિટમાં સામેલ કરવામાં આવશે. કુદરતી પ્રકાશની વ્યવસ્થા હશે. કોમ્યુનિકેશન સિસ્ટમ અને વીડિયો કોન્ફરન્સિંગ જેવી સુવિધાઓ પણ હશે.
• સબમરીનમાં બેસીને પણ તમે ફ્રન્ટ સ્ક્રીન પર આંતરિક હિલચાલ, પ્રાણીઓ વગેરે જોઈ અને રેકોર્ડ કરી શકશો.

દેશનું પેટ્રોકેમિકલ પાવરહાઉસ: ગુજરાત

• ગુજરાત દેશના પેટ્રોકેમિકલ પાવરહાઉસ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે, જે વિશ્વની સૌથી મોટી ગ્રાસરૂટ ઓઇલ રિફાઇનરી અને અત્યાધુનિક પેટ્રોકેમિકલ કોમ્પ્લેક્સ ધરાવે છે.
• ગુજરાતમાં પેટ્રોકેમિકલ ક્ષેત્રની ગતિશીલ વૃદ્ધિ રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ (RIL)ની જામનગર રિફાઇનરી અને દહેજમાં ONGC પેટ્રો એડિશન લિમિટેડ (OPaL) પેટ્રોકેમિકલ સંકુલની સ્મારક સિદ્ધિઓ દ્વારા ઉદાહરણરૂપ છે.
• વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી મોટી અને સૌથી જટિલ સિંગલ-સાઇટ રિફાઇનરી તરીકે ઓળખાતી RILની જામનગર સુવિધા 1.4 મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ (MMBPD) ની પ્રભાવશાળી ક્રૂડ પ્રોસેસિંગ ક્ષમતા ધરાવે છે.
• 2006 માં સ્થાપિત, ONGC પેટ્રો એડિશન્સ લિમિટેડ (OPaL) એ તેલ અને કુદરતી ગેસ કોર્પોરેશન (ONGC) અને ગુજરાત સ્ટેટ પેટ્રોલિયમ કોર્પોરેશન (GSPC) ના અનુક્રમે 26% અને 5% હિસ્સા સાથેનું ખાનગી સંયુક્ત સાહસ છે.
• વાઈબ્રન્ટ ગુજરાત ગ્લોબલ સમિટ (VGGS) એ ગુજરાતના પેટ્રોકેમિકલ સેક્ટરને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી છે.
• નોંધનીય એમઓયુ, જેમ કે દહેજ PCPIRમાં બાયો-રિફાઈનરી માટે રૂ. 3,000 કરોડનો કરાર અને દહેજમાં રાસાયણિક ઉત્પાદન માટે રૂ. 7,000 કરોડના એમઓયુ, અનુક્રમે 2019 અને 2022ની આવૃત્તિ દરમિયાન હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા.

પ્રીવેલ (PREVALL)

• તાજેતરમાં ટાટા મેમોરિયલ હોસ્પિટલ અને એડવાન્સ્ડ સેન્ટર ફોર ટ્રેનિંગ રિસર્ચ એન્ડ એજ્યુકેશન ઈન કેન્સર (ACTREC)ના ડૉક્ટરોએ બેંગ્લુરુની IDRS (Indian Diabetes Risk Score)લેબ્સના સહયોગથી આ દવા તૈયાર કરી હતી.
• કીમોથેરેપીમાં વપરાતી આ દવા (6- મર્કેપ્ટોપ્યૂરિન) નું નામ પ્રીવેલ (PREVALL) રખાયું છે.
• મર્કેપ્ટોપ્યૂરિનનો ઉપયોગ તમામ પ્રકારના કેન્સરની સારવારમાં થાય છે.
• તે એન્ટીમેટાબોલાઈટ્સ નામની દવાઓના વર્ગ સાથે સંકળાયેલો છે જે કેન્સરના કોષોને વધતાં અટકાવે છે.
• પ્રીવેલને દવા નિયામક સેન્ટ્રલ ડ્રગ સ્ટાન્ડર્ડ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઇઝેશન (CDSCO) દ્વારા માન્યતા મળી ગઇ છે.
• બ્લડ કેન્સરના દર્દીઓ માટે આ દવા ક્રાંતિ લાવી શકે છે. ખાસ કરીને બાળકોની કેન્સરની સારવારમાં પરંપરાગત ટેબલેટ માટે આ અસરદાર વિકલ્પ બની શકે છે.

ક્રૂડ ઓઈલ માટે રૂપિયામાં ચૂકવણી

• વિશ્વના ત્રીજા સૌથી મોટા ઉર્જા ઉપભોક્તા ભારતે તાજેતરમાં યુનાઈટેડ આરબ અમીરાત (UAE) પાસેથી ખરીદેલા ક્રૂડ ઓઈલ માટે રૂપિયામાં પ્રથમવાર ચૂકવણી કરીને નોંધપાત્ર પગલું ભર્યું છે.
• આ હિલચાલને તેલના સપ્લાયર્સને વૈવિધ્યીકરણ કરવા, ટ્રાન્ઝેક્શન ખર્ચ ઘટાડવા અને ભારતીય રૂપિયાને એક વ્યવહારુ વેપાર સેટલમેન્ટ ચલણ તરીકે સ્થાન આપવા માટેની વ્યાપક વ્યૂહરચનાના ભાગ રૂપે જોવામાં આવે છે.
• જુલાઈ 2022 માં ભારતીય રિઝર્વ બેંકના નિર્ણય, આયાતકારોને રૂપિયામાં ચૂકવણી કરવાની અને નિકાસકારોને સ્થાનિક ચલણમાં ચૂકવણી મેળવવાની મંજૂરી આપતા, આ પહેલ માટે સ્ટેજ સેટ કર્યો છે.
• ભારત, તેની તેલની જરૂરિયાતોના 85% થી વધુ માટે આયાત પર ભારે નિર્ભર છે, તેણે ઊર્જા સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે બહુપક્ષીય વ્યૂહરચના અપનાવી છે.
• ઇન્ડિયન ઓઈલ કોર્પોરેશન (IOC) એ અબુ ધાબી નેશનલ ઓઈલ કંપની (Adnoc) પાસેથી 10 લાખ બેરલ ક્રૂડ ઓઈલ માટે રૂપિયામાં ચૂકવણી કરી, જે એક ઐતિહાસિક સીમાચિહરૂપ છે.
• UAE ઉપરાંત, ભારતે તેની કેટલીક રશિયન તેલની આયાત માટે રૂપિયામાં ચૂકવણી પણ કરી છે.
• આ વ્યૂહાત્મક પગલું ફાયદાકારક સાબિત થયું છે, જે રશિયન તેલની આયાતના રેમ્પ-અપ દરમિયાન ખર્ચમાં નોંધપાત્ર બચત તરફ દોરી જાય છે.

વનદુર્ગા પુરસ્કાર

• તાજેતરમાં આસામના ગુવાહાટીમાં આયોજિત પ્રથમ એશિયન રેંજર ફોરમમાં સામાજિક વનીકરણ વિભાગ નવસારીના RFO હિના પટેલને વનદુર્ગા એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે.
• આ એવાર્ડ એક્સપ્લોરિંગ વુમનહૂડ ફાઉન્ડેશન દ્વારા આપવામાં આવ્યો હતો.
• હિના પટેલે ફોરેસ્ટ ઓફિસર તરીકેની કારકિર્દીમાં પ્રસંશનીય કામગીરી કરી ઉજ્જડ જમીનને ફળદ્રુપ બનાવી ખેતી થઈ શકે તે માટેના પ્રયાસો કર્યા છે.
• વનદુર્ગા પુરસ્કાર વન્યજીવન અને વન સંરક્ષણ માટે ઉત્કૃષ્ટ કામગીરી કરનાર મહિલાઓને આપવામાં આવે છે.
• હીના પટેલને પ્રકૃતિના સંરક્ષણના ક્ષેત્રમાં આવા સાહસિક, કુશળ અને ઉત્કૃષ્ઠ કાર્ય માટે વનદુર્ગા એવોર્ડ આપવામાં આવ્યો છે.

જાણો – ભારત કાર્યક્રમ

• વિદેશ મંત્રાલયના યુવા ડાયસ્પોરા માટે, ફ્લેગશિપ પ્રોગ્રામ – “જાણો – ભારત કાર્યક્રમે”, તેના 20 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા છે. મંત્રાલયમાં કોન્સ્યુલર, પાસપોર્ટ, વિઝા અને વિદેશી ભારતીય બાબતોનાસચિવ, મુક્તેશ પરદેશીએ ગઈકાલે નવી દિલ્હીમાં જાણો – ભારત કાર્યક્રની , 70મી આવૃત્તિના સમાપન સત્રને સંબોધિત કર્યું હતું.
• આ મહિનાની 11મી થી 29મી તારીખ સુધી આ કાર્યક્રમ યોજાયો હતો.
• ફિજી, મોરિશિયસ, ત્રિનિદાદ અને ટોબેગો, સુરીનામ, શ્રીલંકા, દક્ષિણ આફ્રિકા, મ્યાનમાર, મલેશિયા અને કોલંબિયાના ચોત્રીસ પ્રતિભાગીઓએ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી.
• ભારત સરકારના સૌથી લાંબા સમયથી ચાલતા ડાયસ્પોરા જોડાણ કાર્યક્રમોમાંનો એક છે.
• આ કાર્યક્રમ 2003માં શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો, જેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય “ભારતીય ડાયસ્પોરા યુવાનો અને તેમના પૂર્વજોના વતન વચ્ચે“ ગાઢ જોડાણને પ્રોત્સાહન આપવાનો હતો.
• ત્રણ સપ્તાહનો આ કાર્યક્રમ ડાયસ્પોરા યુવાનોને આધુનિક ભારતના વિકાસ અને વિકાસની સાથે “ભારતના ઇતિહાસ અને સાંસ્કૃતિક વારસા”નો સંપર્ક પૂરો પાડે છે.

Telegram Channel for PDF

Current Affairs Main Page

Tags: current affairs, daily current affairs, current affairs in gujarati, current affairs for competitive exams, gujarati current affairs